Yayınlar ve Yorumlar: Endekslerle Türkiye Ekonomisi

Endekslerle Türkiye Ekonomisi / Prof. Dr. S. Burak Arzova, Prof. Dr. Ahmet Atakişi ve Utku Ekmekçi

Salgın dönemi kitaplarından biri olan “Endekslerle Türkiye Ekonomisi” yayınladıktan sonra en çok satanlar listesine girmeyi başaran ender ekonomi kitaplarından birisidir. Adından da anlaşılacağı kitap, çeşitli finansal endeksler ile bu endekslerin ülkemizdeki verilerini açıklayan bir kaynak niteliğindedir.

Bu kitabı ilginç kılan, daha doğrusu bilişim sektörü ve verilerin kullanılması açısından ayrı bir yere konulmasını gerektiren yanı, kitabın kurgusudur. Veriler ile verileri kullanarak hazırlanan rapor veya kitap türü kaynakların en büyük “laneti” zamandır.

Veriyi kullanan bu tür rapor veya kitaplar yazılırken güncel olmakla birlikte basılırken bile güncelliklerini yitirme tehlikesi ile karşı karşıyadırlar. Hele üzerinden birkaç yıl geçtikten sonra bir “anı kitabı”na dönüşürler. Özellikle yaşadığımız salgın dönemi gibi etmenler, bu verileri hızla eskiterek kitapta yer alan verilerin değerlerini ve anlamlarını dramatik olarak değiştirmektedir. Örneğin turizm sektörünün 2020 yılında “58 milyona ulaşacak turist sayısı ile turizm gelirlerinin 40,8 milyar dolara ulaşıp rekor kırması” beklenmekteydi. İstihdama etkisinin de bu veriler ile uyumlu biçimde artacağı öngörülmüştü. Halbuki tümü salgın ile mücadeleyle geçen 2020 yılının sonunda turist sayısında ve turizm gelirlerinde bir önceki yıla göre %65 düşüş yaşanmıştır. Yani böyle bir dönemde önceki yılların verilerine dayalı her türlü çıkarım bütünüyle yanlış olmaktadır.

Bu bağlamda “Endekslerle Türkiye Ekonomisi” kitabını apayrı bir konuma yerleştiren olgu “kitabın teknolojisi”dir. Bu kitap, her bir finansal endeks ile ilgili bölümünde teorik ve pratik bilgilerin yanı sıra söz konusu endeks ile ilgili Türkiye verilerini göstermektedir. Ancak kitabı ve kitaptaki verileri eskimekten kurtaran “teknik” ile bu veriler güncel tutulmaktadır. İlgili endeksin en güncel verilerine ulaşılmasını sağlayan “karekodlar” aracılığıyla gerçek zamanlı bir veri kaynağına sahip olan kitap, her erişimde yenilenmektedir.

Çok basit ve zekice kurgulanmış kitap, geleneksel kitap kavramının teknoloji ile birleştirilmesiyle bir raf kitabı olmaktan kurtarılıp bir başucu kitabına dönüştürülmüş…

Mehmet Ali İnceefe

TBD İcra Kurulu Başkan Yardımcısı